Đặc biệt việc trang trí bàn thờ thờ ngày Tết là điều vô cùng quan trọng cần phải làm. Bởi bàn thờ chính là nơi thờ cúng tổ tiên, là nét đẹp tâm linh không thể thiếu của mỗi gia đình người dân Việt Nam.

Việc trang trí, sửa sọn cho ban thờ ngày tết là điều bắt buộc đối với gia đình. Điều này thể hiện rõ lòng thành kính với tổ tiên và những người đã khuất. Đây là một cách để con cháu về sau có thể giao tiếp với các bậc sinh thành, tổ tiên đã khuất của mình. Do đó, đây là một hoạt động phong tục không thể thiếu mỗi dịp tết đến xuân về.

Nguyên tắc bày biện đồ trang trí bàn thờ ngày Tết

Thông thường, những đồ để trang trí trên bàn thờ được chia làm hai loại chính: Đó là đồ dùng để thờ lâu dài, và đồ dùng để cúng. Với đồ để thờ lâu dài, điển hình đó là các món đồ như bát hương, cốc chén, đèn dầu, lọ hoa, mâm đặt hoa quả,.... Dù cho là đồ để thờ hay để cúng, bạn cần tuân theo những nguyên tắc sau để có thể trang trí bàn thờ ngày Tết được đẹp và không bị mạo phạm:

- Bát hương gia tiên được đặt ở vị trí chính giữa bàn thờ và không được phép xê dịch bất kể năm tháng.

- Đèn dầu hay đèn điện đặt trên bàn thờ cần được để đều sang hai phía, bất di bất dịch. Đặc biệt cần thường xuyên lau chùi cho đèn mỗi khi thắp sáng.

- Chén, bát dùng để cúng cần phải là loại mới, chỉ dùng riêng cho việc thắp hương. Không dùng chung với những chén bát ăn uống hàng ngày.

- Mâm ngũ quả trang trí bàn thờ ngày Tết cần lựa chọn 5 loại khác nhau. Điều này tượng trưng cho ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ vô cùng quan trọng trong phong thủy.

- Nếu nhà bạn có cặp lục bình để trang trí cạnh bàn thờ, cần thường xuyên lau dọn và đặt tại vị trí cố định, đều hai phía đối với bàn thờ.

- Tương tự, lọ hoa đặt trên bàn thờ cũng cần phải được bài trí cân đối, tạo sự hài hòa cho tổng thể bàn thờ.

Hướng dẫn cách trang trí bàn thờ ngày Tết

  1. Lựa chọn thời điểm lau dọn bàn thờ

Thông thường, đại đa số các gia đình ở Việt Nam sẽ lựa chọn việc lau dọn bàn thờ sau ngày 23 tháng Chạp cho đến trước ngày 30 tháng Chạp (giao thừa). Đó là do dân gian quan niệm rằng, các Táo quân ngụ tại ngôi nhà của gia chủ sẽ lên Thiên Đình để báo cáo những việc xảy ra trong năm vừa qua với Ngọc Hoàng. Do đó mà việc lau dọn bàn thờ vào giai đoạn này sẽ không gây mạo phạm đến các quan thần linh, khi các quan trở lại thì bàn thờ đã được lau dọn sạch sẽ.

2. Lau dọn bàn thờ Tổ Tiên

Việc lau dọn bàn thờ vào ngày Tết cần thực hiện theo các bước cụ thể: - Đầu tiên, trước khi bắt đầu lau dọn, bạn cần phải thắp hương xin phép các quan thần linh, tổ tiên về việc muốn lau dọn bàn thờ.

- Sau khi hương cháy hết, bạn bắt đầu hạ các bài vị xuống (nếu có), để các bài vị gia tiên và quan thần linh riêng biệt nhau, sau đó tiến hành lau dọn như bình thường.

- Tiếp theo, dùng khăn sạch và nước sạch để lau sạch sẽ bài vị quan thần linh trước, rồi mới đến bài vị gia tiên, sau đó đặt ở nơi khô ráo.

- Kế đến là công đoạn dọn bát hương, bạn hãy sử dụng thìa nhỏ múc tro cát ra ngoài, sau đó mang bát nhang đi rửa rồi để khô tự nhiên, mang tro cát để vào bát hương như ban đầu.

- Cuối cùng, sau khi đã lau rửa sạch sẽ mọi thứ, bạn hãy đem bài vị quan thần linh và gia tiên đặt lại vào vị trí cũ trên bàn thờ. Nhiều nơi sẽ có tục lệ đốt tiền vàng để khai quang trước khi đặt lại bài vị và bát hương vào vị trí cũ.

Ban thờ có vai trò đặc biệt trong đời sống tâm linh người dân Việt

3. Sắp xếp vật dụng trang trí bàn thờ ngày

Tết Thông thường, sau khi lau dọn xong bàn thờ gia tiên, các đồ vật trên bàn thờ sẽ được sắp xếp như sau:

- Bát hương gia tiên đặt ở chính giữa, đặt thêm hai bát hương nữa bên cạnh để tạo thế tam tài. Trên bát hương chính giữa nên có thêm cây trụ dùng để đặt hương vòng. Điều này tượng trưng cho các vì tinh tú và vũ trụ.

- Đèn dầu được đặt đều về hai phía trên bàn thờ tượng trưng cho mặt trời và mặt trăng.

- Phía đằng trước các bát hương, người ta hay sắp xếp đĩa lớn đựng hoa quả và các chén rượu cúng. Ngoài ra có thể có chén bát hoặc bình rượu ngon.

- Lọ hoa đặt trên bàn thờ tuân theo như vị trí đặt đèn dầu, để tạo sự hài hòa cho tổng thể bố cục trên bàn thờ.

4. Bày biện lễ cúng trên bàn thờ

Khi trang trí bàn thờ ngày Tết, các lễ cúng được dâng lên thông thường gồm có: Tiền vàng, bình trà hoặc bình rượu, bánh mứt, trầu cau và hoa quả. Bố trí đặt các lễ vật sao cho hài hòa và cân đối, không làm ảnh hưởng đến các đồ thờ khác đã có sẵn trên bàn thờ.

  1. Trang trí mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là thứ đồ cúng sau cùng không thể thiếu được cho việc trang trí bàn thờ ngày Tết. Bày biện ngũ quả sẽ tượng trưng cho ngũ hành trong phong thủy, cho sự sinh sôi, nảy nở và phát triển, giúp gia chủ gặp nhiều thuận lợi và may mắn, thịnh vượng cho năm mới. Tùy theo từng vùng miền mà cách lựa chọn mâm ngũ quả sẽ khác nhau, nhưng chủ yếu sẽ bao gồm những loại quả sau:

- Quả Phật thủ: Tượng trưng cho bàn tay của Phật che chở và bảo vệ.

- Quả Bưởi: Tượng trưng cho sự đầy đủ, vẹn toàn, tràn đầy sức sống.

- Quả Cam, Quýt: Tượng trưng cho sự may mắn, cát tường.

- Quả Mãng Cầu (Na): Tượng trưng cho sự cầu xin (cách điệu chữ Cầu)

- Quả Dừa: Tượng trưng cho sự đầy đủ (cách điệu chữ Vừa)

– Quả Đu Đủ: Tượng trưng cho sự no đủ (cách điệu chữ Đủ)

– Quả Xoài: Tượng trưng cho việc tiêu xài không hết (cách điệu chữ Xài)

Ngoài Bắc và Trung bộ thì hay dùng chuối, táo, cam, sung (sung túc)… Nói chung là có quả nào thì dùng quả đó. Và tốt nhất là chọn được 5 loại quả khác nhau với 5 màu biểu trưng cho ngũ hành.

Những lưu ý khi tiến hành trang trí bàn thờ ngày Tết

- Việc lau dọn bàn thờ Tổ Tiên phải do chủ gia đình thực hiện. Với việc lau dọn bàn thờ Tổ tiên vào dịp lễ Tết, công việc này nên để cho người chủ của gia đình thực hiện. Bởi người đó sẽ đại diện cho cả gia đình, chăm lo hương hỏa cho tổ tiên và các quan thần linh.

- Kiêng kỵ việc xê dịch bát hương sau khi lau dọn. Sau khi lau dọn bàn thờ và dọn dẹp sạch sẽ chân nhang trên bát hương. Bạn cần phải đặt bát hương về đúng như vị trí ban đầu khi đặt trên bàn thờ trước đó. Bởi nếu bát hương bị xê dịch đáng kể so với vị trí ban đầu, nó có thể gây ra vận hạn, điềm xui xẻo cho cả gia đình. Vì vậy tránh xê dịch bát hương sau khi lau dọn bàn thờ là điều cần được quan tâm.

- Lựa chọn vật liệu làm bát hương. Bát hương gia tiên luôn luôn được làm bằng sứ thay vì các chất liệu khác, bởi sứ có khả năng chịu nhiệt tốt và bền đẹp theo thời gian. Ngoài ra nhiều người cũng có thể lựa chọn những loại bát hương bằng đồng để thêm phần tôn kính, trang trọng.

- Hoa khi cắm trên bàn thờ ngày Tết phải là hoa tươi. Khi trang trí bàn thờ ngày Tết, tuyệt đối không được dùng hoa khô, hoa giả mà bắt buộc phải dùng hoa còn tươi. Bởi hoa tươi sẽ tỏa hương thơm và khoe sắc, giúp gia chủ gặp nhiều may mắn, thu được về tài lộc trong năm mới.

5. Vị trí nên đặt bàn thờ ngày Tết

Bàn thờ ngày Tết không nên đặt ở hướng đối diện với cửa sổ hoặc cửa ra vào, điều này có thể khiến tài lộc trong nhà bị cuốn ra ngoài, không hề tốt cho gia đình của bạn. Bàn thờ nên đặt ở tầng cao nhất của ngôi nhà, đó là nơi tiếp giáp giữa trời và đất. Ngoài ra, hướng đặt bàn thờ nên ở khoảng giữa trong căn phòng, không hướng ra ngoài cửa ra vào, cửa sổ, không đặt đối diện với phòng ngủ, bếp hoặc nhà vệ sinh.

Thường xuyên lau dọn bàn thờ Tổ Tiên Ngoài những dịp lễ Tết bắt buộc phải lau dọn bàn thờ gia tiên, bạn cũng nên thường xuyên lau dọn bàn thờ vào thời điểm rằm hoặc mùng 1 đầu các tháng âm lịch. Điều này sẽ chứng tỏ thành tâm của bạn đối với tổ tiên và các vị thần linh, giúp tích phúc đức và may mắn cho con cháu.

Gốm sứ Hà Thành (st)

 

Trở lại Đầu trang

Góc gốm Bát Tràng khác